Trước làn sóng thương mại hóa, các nhà nghiên cứu văn hóa, nghệ sĩ độc lập và nhà làm phim đang nỗ lực giữ lại tinh thần nguyên bản của nàng tiên cá – như một nhân vật đa chiều, đại diện cho khát vọng, đau thương và sự hòa hợp giữa các thế giới. Nhiều tác phẩm hiện đại lựa chọn kết thúc bi kịch, hoặc mở, để gợi lại chiều sâu tri